Genel bilgi
- Potasyumun özelliklerine benzer özellikler gösterir ama potasyuma oranla çok ender bulunur. Beyaz renkli bir katıdır. Kuru havada bile çok çabuk yükseltgenir. Suyu şiddetle ayrıştırır ve ortaya çıkan hidrojeni tutuşturur. Çok kolay iyonlaşması nedeniyle sezyuma alternatif olarak, uzay araçlarındaki 'iyon motorlarında' kullanılmaktadır.
- Rubidyumdan, özel camların yapımında, kalp araştırmalarında, vakum tüplerindeki gaz izlerini yok etmede ve fotosellerin yapımında yaralanılır.
- Rubidyum metali, sıvı rubidyum klorür (RbCl) tuzunun eloktrolizi ile saf olarak elde edilir. Bir diğer elde ediliş yöntemi ise sodyum metalinin , sıcak eritilmiş rubidyum klorür ile reaksiyona girmesi sonucu gerçeklerşir.
İyonlaşma enerjisi
| I. İyonlaşma Enerjisi | 403 kJ/mol |
| II. İyonlaşma Enerjisi | 2633 kJ/mol |
| III. İyonlaşma Enerjisi | 3860 kJ/mol |
| IV. İyonlaşma Enerjisi | 5080 kJ/mol |
| V. İyonlaşma Enerjisi | 6850 kJ/mol |
| VI. İyonlaşma Enerjisi | 8140 kJ/mol |
| VII. İyonlaşma Enerjisi | 9570 kJ/mol |
| VIII. İyonlaşma Enerjisi | 13120 kJ/mol |
| IX. İyonlaşma Enerjisi | 14500 kJ/mol |
| X. İyonlaşma Enerjisi | 26740 kJ/mol |
İzotopları
| İzotop | Bolluk [%] | Kütlesi | Spin | Yarı ömür | Bozunma şekli |
|---|---|---|---|---|---|
| 81Rb | 0 | 81 | 3/2 | 4.57h | EC, + |
| 82Rb | 0 | 82 | 1 | 1.258m | +,EC |
| 83Rb | 0 | 83 | 5/2 | 86.2d | EC,EC |
| 84Rb | 0 | 83.914 | 2 | 32.9d | EC, +, - |
| 85Rb | 72.15 | 84.9118 | 5/2 | - | kararlı |
| 85Rbm | 0 | 85 | 0 | >1µs | IT |
| 86Rb | 0 | 85.911 | 2 | 18.65d | -,EC |
| 87Rb | 27.85 | 86.9092 | 3/2 | 4.8E10y | - |
| 88Rb | 0 | 88 | 2 | 17.7m | - |
| 89Rb | 0 | 89 | 3/2 | 15.44m | - |
| 90Rb | 0 | 90 | 1 | 2.6m | - |
| 90Rbm | 0 | 90 | 4 | 4.3m | -,IT |
Reaksiyonları
Hava ile reaksiyonu
Rubidyum metali bıçak ile kesilebilecek kadar yumuşak bir metaldir. Yüzeyi parlaktır. Fakat havadaki oksijen ve nem ile teması sonucunda matlaşır. Havada yandığı zaman Rubidyum süperoksit (RbO2) oluşturur.
- Rb (k) + O2 (g) → RbO2 (k)
Su ile reaksiyonu
Rubidyum metalinin su ile hızlı reaksiyonunun sonucunda renksiz rubidyum hidroksit çözeltisi (RbOH) ve hidrojen gazı oluşturur. Bu çözelti baziktir ve reaksiyon çok ekzotermik bir reaksiyondur. Bu nedenle reaksiyonun gerçekleştiği cam kap kırılabilir.
- 2 Rb (k) + 2 H2O → 2 RbOH (aq) + H2 (g)
Halojenler ile reaksiyonu
- 2 Rb (k) + F2 (g) → RbF (k)
- 2 Rb (k) + Cl2 (g) → RbCl (k)
- 2 Rb (k) + Br2 (g) → RbBr (k)
- 2 Rb (k) + I2 (g) → RbI (k)
Asit ile reaksiyonu
Seyreltik sülfürik asit ile hızlı bir şekilde reaksiyona girerek hidrojen gazı ve sulu Rb(I) çözeltisini oluşturur.
- 2 Rb (k) + H2SO4 (aq) → 2Rb+ (aq) + SO42- (aq) + H2 (g)
Baz ile reaksiyonu
Rubidyum metalinin su ile hızlı reaksiyonunun sonucunda renksiz rubidyum hidroksit çözeltisi ve hidrojen gazı oluşturur. Bu çözelti çözünmüş hidroksit nedeniyle baziktir ve reaksiyon ekzotermik bir reaksiyondur.
- 2 Rb(k) + 2 H2O → 2 RbOH(aq) + H2(g)
Kullanım alanları
- Çok kolay iyonlaştığı için uzay araçlarındaki iyon motorlarında,
- Özel cam üretiminde,
- Vakum tüplerinde gaz giderici olarak, ve Fotosel yapısına katılan bileşiklerde kullanılmaktadır.
Kaynak : https://tr.wikipedia.org/wiki/Rubidyum
EmoticonEmoticon